Με ερώτησή του, τον Δεκέμβριο 2018, προς το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο Σωκράτης Βαρδάκης είχε καλέσει τους αρμόδιους Υπουργούς να εξετάσουν το ενδεχόμενο ανασχεδιασμού του Μεταφορικού Ισοδύναμου και την ένταξη της Κρήτης στο μέτρο εντός του 2019, σε συνέχεια και της ερώτησης που είχε συνυπογράψει με τους υπόλοιπους βουλευτές της Κρήτης, τον Ιούλιο του 2018.
Η Κυβέρνηση έχει εμπράκτως αποδείξει το ενδιαφέρον της για τα νησιά της χώρας μας. Με την εφαρμογή πολλαπλών νησιωτικών πολιτικών, αυξημένων επιδοτήσεων, δημιουργία μηχανισμών υποβοήθησης των Δήμων για την υλοποίηση έργων υποδομής, καθώς και με την εισαγωγή θεσμικών μέτρων για τη νησιωτικότητα, οι συνθήκες ανισότητας που βίωναν οι νησιώτες μας αλλάζουν άρδην. Η εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου εντάσσεται στο πλαίσιο των πολυεπίπεδων νησιωτικών πολιτικών που εφαρμόζει η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
Το μεταφορικό ισοδύναμο έρχεται να καλύψει το θεσμικό και ουσιαστικό κενό που υπήρχε για χρόνια αναφορικά με την εξίσωση των αρνητικών συνεπειών της νησιωτικότητας. Ως σκοπό έχει την εναρμόνιση του θαλάσσιου με το χερσαίο κόστος μεταφοράς ανθρώπων και εμπορευμάτων από και προς τα νησιά. Στοχεύει στην εξομάλυνση των περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, δημιουργεί συνθήκες ανάπτυξης για τα νησιά, προσφέρει ευκαιρίες ανταγωνιστικότητας στα τοπικά προϊόντα, αμβλύνει το ανταγωνιστικό μειονέκτημα των μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτά.
Η έννοια του αντισταθμίσματος νησιωτικού κόστους, που εισήχθη με το νόμο 4551/2018 προκύπτει από έναν πολύ συγκεκριμένο μαθηματικό τύπο, με δημοσιονομικούς πληθυσμιακούς και αναπτυξιακούς παράγοντες. Αυτοί οι συντελεστές νησιωτικότητας διαμορφώνονται με αντικειμενικά κριτήρια, με βάση τον αποκλεισμό των κατοίκων από υπηρεσίες, όπως είναι οι υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, δημόσιες υπηρεσίες και την ανάγκη που έχουν οι κάτοικοι να μετακινηθούν ακτοπλοϊκά, για να εξυπηρετηθούν από αυτές. Στην πιλοτική εφαρμογή ο πληθυσμός που εξυπηρετείται είναι περίπου 300.000 πολίτες, ενώ μόνο ο πληθυσμός της Κρήτης είναι 623.000.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην απάντησή του, το Υπουργείο, το αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους του μεταφορικού ισοδύναμου προκύπτει από τη διαφορά του πραγματικού μεταφορικού κόστους από το ποσό που θα καταβαλλόταν αν η μετακίνηση γινόταν στην ηπειρωτική Ελλάδα στις ίδιες αποστάσεις. Στην περίπτωση, ωστόσο της Κρήτης που το κόστος μεταφοράς επιβατών τρίτης θέσης στη γραμμή Πειραιάς- Κρήτη ακτοπλοϊκά ανέρχεται στα 29 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο κόστος με το ΚΤΕΛ, ανέρχεται στα 30,45 ευρώ, το αυξημένο κόστος μεταφορών, δεν ισχύει. Επισημαίνεται δε, ότι όλα τα προϊόντα της Κρήτης που μεταφέρονται στα νησιά, λαμβάνουν το αντιστάθμισμα νησιωτικού κόστους. Δηλαδή κάθε νησιωτική επιχείρηση υπαγόμενη στο μέτρο του ΜΙ, η οποία παίρνει προϊόντα από την Κρήτη, παίρνει το αντιστάθμισμα για να μεταφέρει τα προϊόντα στην έδρα της.
Επιπλέον, επισημαίνεται μέσω της απάντησης ότι η Κρήτη δεν παρουσιάζει στον ίδιο βαθμό, τις δυσκολίες και τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχουν οι νησιώτες άλλων μικρότερων νησιών, όπως η μη δυνατότητα πρόσβασης στην υγεία, η οποία καλύπτεται από τις υπηρεσίες της ίδιας της νήσου. Το μόνο νησί, που έχει στην αρμοδιότητά της η Κρήτη και είναι απομακρυσμένο, είναι η Γαύδος και για το λόγο αυτό συμπεριλαμβάνεται στο μεταφορικό ισοδύναμο.
Τέλος, στο κείμενο της απάντησης σημειώνεται ότι η επέκταση της εφαρμογής του μέτρου στην Κρήτη σε μεταγενέστερο στάδιο δεν αποκλείεται, φυσικά όμως κάτι τέτοιο προϋποθέτει την απαιτούμενη μελέτη από πλευράς του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
